Jeszcze w latach 20. XX wieku niedobór jodu był powszechnym problemem, występującym na całym świecie. Światowa Organizacja Zdrowia wprowadziła wówczas profilaktykę opartą na jodowaniu soli kuchennej. A dlaczego sól? Ponieważ jest powszechnie dostępna, a koszt jodowania jest bardzo niski – ok. 17 groszy na osobę rocznie!
Jodowanie soli w Polsce rozpoczęto w roku 1935, z kilkoma przerwami, m.in. w latach 1980-1989. W 1991 r. powołano Komisję ds. Kontroli Zaburzeń z Niedoboru Jodu, a przeprowadzone w kolejnych dwóch latach badania epidemiologiczne określiły stan niedoboru jodu w Polsce jako średni, w obszarze nadmorskim zaś – lekki.
W roku 1996 zarządzeniem Ministra Zdrowia została wprowadzona profilaktyka jodowa oparta na obowiązkowym jodowaniu soli kuchennej oraz odżywek dla niemowląt.
Mimo podjętych działań profilaktycznych, u ok. 40% światowej populacji wciąż obserwuje się niedobór jodu, którego skutkiem jest powiększenie tarczycy (wole) i wzrost ryzyka wystąpienia chorób tarczycy. Niedobory jodu mogą pogarszać funkcjonowanie centralnego układu nerwowego, takie jak: zdolność uczenia się, zapamiętywania i kojarzenia. Może mieć to odzwierciedlenie w mierniku tych funkcji jakim jest IQ. Znaczny niedobór jodu u kobiet w ciąży może wiązać się z urodzeniem dziecka o niższym IQ.
Po kilkuletnim okresie profilaktyki jodowej Światowa Organizacja Zdrowia zakwalifikowała Polskę do grupy krajów europejskich z wystarczającą podażą jodu na poziomie populacyjnym, z zaznaczeniem potrzeby kontynuacji programu profilaktycznego w kolejnych latach jako warunku dla całkowitego ustąpienia wola w młodym pokoleniu. Światowa Organizacja Zdrowia rekomenduje również spożywanie żywności, w której jod występuje naturalnie, czyli ryb morskich, mleka, owoców morza, warzyw i owoców oraz wód mineralnych o stężeniu jodków 100-200 µg/l. Jod z produktów spożywczych jest wchłaniany w ok. 90%.
Przy prowadzeniu profilaktyki jodowej nie można zapominać o grupie osób, u których nadmierne ilości jodu mogą wywoływać nadczynność tarczycy. Nadmierne spożycie jodu w diecie oraz stosowanie suplementów diety zawierających jod może prowadzić do zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego (wymioty, biegunka), podrażnienia błon śluzowych układu oddechowego. W skrajnych przypadkach mogą wystąpić zaburzenia pracy serca i białkomocz.