W czasie pierwszego roku po porodzie młode matki mogą odczuwać dolegliwości spowodowane zaburzoną pracą tarczycy, nawet jeśli wcześniej nie miały diagnozy w kierunku chorób tarczycy. Stan ten może dotyczyć 10% młodych matek i jest nazywany poporodowym zapaleniem tarczycy (PPT).
nawet jeśli wcześniej nie miały zdiagnozowanych chorób tarczycy.
Kto jest w grupie ryzyka?
Grupą szczególnie predysponowaną do wystąpienia poporodowego zapalenia tarczycy są kobiety:
- z podwyższonym mianem przeciwciał anty-TPO,
- z przebytym PPT podczas uprzedniej ciąży,
- z cukrzycą typu 1,
- u których choroby tarczycy występują rodzinnie.
Na co zwrócić uwagę?
Poporodowe zapalenie tarczycy może przebiegać z niedoczynnością (tarczyca nie wytwarza wystarczającej ilości hormonów) lub nadczynnością tarczycy (gruczoł tarczowy produkuje nadmiar hormonów).
Młode matki powinny zwrócić uwagę na niespecyficzne objawy, które mogą towarzyszyć temu schorzeniu, i w razie ich wystąpienia poinformować lekarza.
Objawy poporodowego zapalenia tarczycy
w przebiegu niedoczynności tarczycy
-
zmęczenie,
-
wypadnie włosów,
-
problemy z koncentracją,
-
zaburzenia pamięci,
-
zaparcia,
-
obniżony nastrój.
Objawy poporodowego zapalenia tarczycy
w przebiegu nadczynności tarczycy
-
uczucie kołatania serca,
-
zmniejszenie masy ciała,
-
wzmożona potliwość,
-
nerwowość,
-
niepokój,
-
drażliwość.
U kobiet z PPT nadczynność tarczycy może wystąpić pomiędzy 1. a 3. miesiącem po porodzie, a dolegliwości mogą nie być uciążliwe.
W przeciwieństwie do nadczynności, niedoczynność tarczycy przebiegająca z PPT może powodować wiele objawów o dużym nasileniu.
Diagnostyka
Podstawowe badania diagnozujące poporodowe zapalenie tarczycy może zlecić lekarz rodzinny.
Diagnostyka powinna uwzględniać:
- oznaczenie stężenia hormonu TSH,
- oznaczenie stężenia wolnego hormonu tarczycy fT4,
- oznaczenie przeciwciał przeciwtarczycowych anty-TPO,
- badanie USG.
Leczenie
Poporodowe zapalenie tarczycy jest z reguły stanem przemijającym. Prawidłowa funkcja gruczołu tarczowego powraca po ok. 12 miesiącach od porodu.
Każdy rozpoznany przypadek PPT musi być skonsultowany z lekarzem, który w oparciu o wywiad medyczny, wyniki badań i stan zdrowia kobiety podejmie decyzję o leczeniu.
Badania pokazują, że terapia PPT jest konieczna tylko w niektórych przypadkach.
- Młode matki bez nasilonych objawów niedoczynności tarczycy, ale z podwyższonym stężeniem TSH we krwi, które nie planują kolejnego dziecka, w większości przypadków nie wymagają leczenia, ale powinny pozostawać pod stałą opieką lekarza.
- Kobiety z uciążliwymi objawami niedoczynności tarczycy i/lub planujące kolejną ciążę powinny być leczone lewotyroksyną i pozostawać pod stałą opieką lekarza.
- Młode matki z objawami nadczynności tarczycy powinny skonsultować się z lekarzem endokrynologiem w celu podjęcia decyzji o leczeniu.
Zrób krótki test i sprawdź,
czy choroby tarczycy mogą dotyczyć
również Ciebie.
Konsultacja merytoryczna: dr n. med. Agnieszka Żak-Gołąb
Uniwersyteckie Centrum Kliniczne im. prof. K. Gibińskiego Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach
Referencje:
- Hubalewska-Dydejczyk A. i wsp. Postępowanie w chorobach tarczycy u kobiet w ciąży. Pol J Endocrinol 2011; 62(4): 362-381.
- Krysiak R. i wsp. Choroby tarczycy w ciąży i po porodzie. Przegl Lek 2007; 64(3): 159-164.