Niedoczynność tarczycy

Choroba Hashimoto

Wole i guzki

Nadczynność tarczycy

Rak tarczycy

Choroba Gravesa-Basedova






Tarczyca

to niewielki gruczoł dokrewny, który mieści się u podstawy szyi (tuz pod krtanią) a swoim kształtem przypomina motyla. Gruczoł tarczowy jest zbudowany z dwóch płatów bocznych, połączonych wąskim pasmem zwanym cieśnią.

Budowa
gruczołu
tarczowego

Nadrzędną funkcja tarczycy jest produkcja
hormonów, magazynowanie i uwalnianie
ich do krwi.

Praca gruczołu tarczowego jest kontrolowana
przez układ podwzgórzowo-przysadkowy.

Czy wiesz, ze zaburzenia czynności tarczycy mogą mieć również odzwierciedlenie w innych badaniach laboratoryjnych np. morfologia, cholesterol czy glikemia?

Jakie są przyczyny chorób tarczycy?

Do najczęstszych przyczyn chorób tarczycy należą:

  • przewlekłe autoimmunologiczne (limfocytowe) zapalenie tarczycy – choroba Hashimoto
  • autoimmunologiczne zapalenie tarczycy – choroba Gravesa i Basedowa
  • niedobór lub nadmiar jodu w diecie,
  • stan po operacyjnym usunięciu gruczołu tarczowego,
  • stan po leczeniu jodem promieniotwórczym 131I,
  • polekowa niedoczynność tarczycy (amiodaron, interferon α)
  • wtórna niedoczynność tarczycy w przebiegu chorób przysadki,
  • guzki tarczycy (np. wole guzkowe nadczynne),
  • raki tarczycy
  • podostre zapalenie tarczycy (choroba związana z przebyta wcześniej infekcja wirusowa),
  • poporodowe zapalenie tarczycy.

Jakie objawy towarzysza chorobom tarczycy?

Objawy towarzyszące chorobom tarczycy są niespecyficzne, często niezwiązane ze sobą, dlatego tez często nie podejrzewamy, ze nasze dolegliwości mogą być związane z zaburzona czynnością tarczycy.

Symptomy chorób tarczycy są zależne od rodzaju jej zaburzeń – niedoczynności lub nadczynności. Poniższe objawy mogą świadczyć o niedoczynności lub nadczynności tarczycy.

Objawy niedoczynności tarczycy

  • uczucie ciągłego zimna
  • zmęczenie/ senność
  • zaburzenia pamięci
  • przyrost masy ciała mimo prawidłowej diety,
  • rzadsze oddawanie stolca / zaparcia
  • spowolnienie czynności serca,
  • sucha łuszcząca się blada skóra, suche włosy
  • zaburzenia miesiączkowania.

Objawy nadczynności tarczycy

  • uczucie gorąca
  • wzmożona potliwość
  • nerwowość, niepokój, rozdrażnienie
  • drżenie rąk
  • chudnięcie, pomimo zwiększonego apetytu
  • częstsze oddawanie stolca / biegunka
  • uczucie kołatania serca
  • osłabienie siły mięśniowej
  • wypadanie włosów
  • objawy oczne – wytrzeszcz, podwójne widzenie,
  • obrzęk i zaczerwienienie powiek lub spojówek,
  • zaburzenia miesiączkowania, niepłodność.

Czy można zapobiegać chorobom tarczycy?

 

W profilaktyce chorób tarczycy bardzo ważny jest styl życia i odpowiednia dieta.
Przyjmowanie dostatecznej ilości JODU wraz z pożywieniem. Jod jest pierwiastkiem, który uczestniczy w reakcjach prowadzących do wytwarzania hormonów tarczycy: trójjodotyroniny i tyroksyny. Nasz organizm potrzebuje około 150 mikrogramów jodu dziennie. Najlepszym jego źródłem są: ryby morskie i owoce morza. Źródłem jodu mogą być również niektóre gatunki wód mineralnych. W celu dostarczenia tego deficytowego składnika w wielu krajach joduje się sól kuchenna. Profilaktyka polega na spożywaniu jodowanej soli – również w Polsce. Dietę można również wzbogacić o produkty bogate w selen i magnez.
W profilaktyce chorób tarczycy bardzo ważne jest także zaprzestanie palenia tytoniu. Dym tytoniowy zawiera substancje, które mogą hamować transport jodu do tarczycy. Warto również zadbać o komfort psychiczny i unikać sytuacji stresujących.

Objawy związane z zaburzona czynnością tarczycy są niespecyficzne (np. łamliwe i wypadające włosy, zwiększenie masy ciała), a przez to trudne do rozpoznania.

Sprawdź, czy Twoje dolegliwości nie są objawami zaburzeń czynności tarczycy!

Referencje:
1. American Thyroid Association. Hyperthyroidism. Available at http://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/ata-hyperthyroidism-brochure.pdf.
2. American Thyroid Association. Hypothyroidism. Available at http://www.thyroid.org/wp-content/uploads/patients/brochures/ata-hypothyroidism-brochure.pdf.
3. Ponichtera A. Choroby tarczycy jako powazny problem medyczny w Polsce. 2018; 16.
4. Medycyna Praktyczna. Niedoczynnosc tarczycy. https://endokrynologia.mp.pl/choroby/78406,niedoczynnosc-tarczycy
5. Medycyna Praktyczna. Nadczynnosc tarczycy. https://endokrynologia.mp.pl/choroby/78398,nadczynnosc-tarczycy