WASZE PYTANIA Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane przez pacjentów pytania.
Odpowiedzi opracowano po konsultacji z lekarzem endokrynologiem.

Dieta w niedoczynności tarczycy i w chorobie Hashimoto ma charakter wspomagający leczenie hormonami tarczycy. Powinna uwzględniać dostarczanie istotnych składników odżywczych wykorzystywanych do syntezy hormonów tarczycy, a także unikanie produktów, które mogą ten proces zaburzać.

W diecie osób z niedoczynnością tarczycy powinien być zwiększony udział białka pełnowartościowego. Oznacza ono białko pochodzenia zwierzęcego (mięso, ryby morskie, jaja). W śniadaniu należy pominąć produkty o wysokiej zawartości wapnia, w tym mleko i produkty mleczne, które powinny być spożywane w niewielkich ilościach.

Osoby z chorobą Hashimoto powinny zwrócić uwagę na ilość, a również na jakość spożywanych tłuszczów. Preferowane jest zwiększone spożycie tłuszczów zawierających nienasycone kwasy tłuszczowe (oleje roślinne, orzechy, awokado, pestki, ryby). Zaleca się również ograniczenie węglowodanów. Należy unikać mocno przetworzonych produktów: czekolady, tortów, lodów, biszkoptów, paluszków, gotowych sosów, fast foodów, zupek chińskich, parówek, konserw, słodkich napojów gazowanych. Ostatni posiłek powinien być spożywany 3-4 godz. przed snem.


Konsultacja merytoryczna endokrynologa dr n. med. Heleny Jastrzębskiej

W sytuacji stwierdzonego niedoboru lub braku w diecie składników mineralnych i witamin należy rozważyć ich suplementację po konsultacji z lekarzem.

Cynk jest mikroelementem, który bierze pośredni udział w przemianach białek, tłuszczów i węglowodanów, przez co jego niewystarczająca ilość w diecie może powodować obniżenie tempa metabolizmu hormonów. Bogate w ten pierwiastek są: jaja, pestki dyni, kasza gryczana, pieczywo pełnoziarniste czy mięso.

Suplementacja selenem w sytuacji niedoboru tego pierwiastka może mieć korzystny wpływ na układ immunologiczny i skutkować zmniejszeniem procesu zapalnego w gruczole tarczowym. Badanie stężenia selenu jest trudno dostępne. W tej sytuacji, opierając się na badaniach populacyjnych, na obszarach niedoboru selenu zaleca się podaż tego pierwiastka.

Bogate w selen są przede wszystkim orzechy brazylijskie, następnie inne orzechy, ryby morskie, owoce morza, rośliny strączkowe, mięso, ziarna zbóż. Przyjmuje się, że spożycie 2 orzechów brazylijskich dziennie pokrywa dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek.

Jod jest bardzo ważnym składnikiem mineralnym dla zachowania prawidłowej czynności tarczycy. Należy jednak pamiętać, że nadmiar jodu u osób z chorobą Hashimoto może prowadzić do zaostrzenia odpowiedzi zapalnej. Do głównych źródeł jodu w pożywieniu zalicza się owoce morza i ryby (w szczególności dorsz i halibut).

W przypadku stwierdzenia niedoboru magnezu w organizmie należy rozważyć jego suplementację po konsultacji z lekarzem.


Konsultacja merytoryczna endokrynologa dr n. med. Heleny Jastrzębskiej

W sytuacji stwierdzonego niedoboru lub braku w diecie składników mineralnych i witamin należy rozważyć ich suplementację.

Jednak zastosowanie jakichkolwiek suplementów powinno być skonsultowane z lekarzem.

Suplementacja powinna być bowiem dostosowana do indywidualnych potrzeb organizmu, uwzględniać wiek, potrzeby i zmiany fizjologiczne.


Konsultacja merytoryczna endokrynologa dr n. med. Heleny Jastrzębskiej

W profilaktyce chorób tarczycy bardzo ważne są styl życia i odpowiednia dieta. Profilaktyka chorób gruczołu tarczowego powinna obejmować przyjmowanie dostatecznej ilości jodu wraz z pożywieniem. Jod jest pierwiastkiem, który uczestniczy w reakcjach prowadzących do wytwarzania hormonów tarczycy – trójjodotyroniny i tyroksyny.

Nasz organizm potrzebuje około 150 mikrogramów jodu dziennie. Najlepszym jego źródłem są ryby morskie i owoce morza. Źródłem jodu mogą być również niektóre gatunki wód mineralnych. W celu dostarczenia organizmowi tego deficytowego składnika w wielu krajach joduje się sól kuchenną. Profilaktyka polega na spożywaniu jodowanej soli – również w Polsce. Dietę można wzbogacić o produkty zawierające selen i magnez.

W profilaktyce chorób tarczycy bardzo ważne jest także zaprzestanie palenia tytoniu. Dym tytoniowy zawiera substancje, które mogą hamować transport jodu do tarczycy. Warto również zadbać o komfort psychiczny i unikać sytuacji stresujących.


Konsultacja merytoryczna endokrynologa dr n. med. Heleny Jastrzębskiej

Choroby tarczycy są bardzo powszechne i szczególnie często dotykają kobiety. Wykryte wcześnie, umożliwiają rozpoczęcie odpowiedniego procesu leczenia.

Autoimmunologiczne choroby tarczycy (np. choroba Gravesa-Basedowa, choroba Hashimoto) są uwarunkowane genetycznie. Nie zawsze muszą się ujawnić, jednak takie czynniki, jak zmiana trybu życia, stres, ciąża itp. mogą je uaktywniać. Osoby, w których rodzinie występują autoimmunologiczne choroby tarczycy, powinny o tym poinformować lekarza.

Ponadto takie osoby powinny co jakiś czas kontrolować stężenie TSH, w celu jak najszybszego rozpoznania rozwijających się zaburzeń funkcjonowania tarczycy i niedopuszczenia do rozwoju ciężkich objawów.


Konsultacja merytoryczna endokrynologa dr n. med. Heleny Jastrzębskiej

Stężenie TSH we krwi jest podstawowym czynnikiem informującym nas o stanie tarczycy. Wartość referencyjna dla TSH mieści się w granicach: 0,4-4,0 µIU/l. Należy pamiętać, że

zakres wartości referencyjnych ma charakter populacyjny. Zależy od wieku, metody oznaczenia przez laboratorium lub ciąży.

Zwiększone stężenie TSH (powyżej granicy normy) może świadczyć o niedoczynności tarczycy, dlatego zawsze należy skonsultować wynik badania z lekarzem podstawowej opieki zdrowotnej, który w oparciu o wywiad kliniczny i ewentualne towarzyszące objawy zdecyduje o dalszej diagnostyce.


Konsultacja merytoryczna endokrynologa dr n. med. Heleny Jastrzębskiej

TSH (tyreotropina) to hormon produkowany przez przysadkę mózgową. Działa na gruczoł tarczowy (tarczycę), pobudzając go do produkcji hormonów: tyroksyny oraz trójjodotyroniny.

Oznaczenie poziomu TSH pozwala dokładnie ocenić funkcjonowanie tarczycy. Prawidłowy wynik TSH (wartość w zakresie normy) świadczy o eutyreozie, czyli tarczyca funkcjonuje prawidłowo. Oznaczenie innych hormonów w przypadku prawidłowego TSH zazwyczaj jest niecelowe.

Jeżeli nie ma dodatkowych czynników wpływających na poziom hormonów, to nie ma też podstaw do wiązania takich czy innych objawów z rzekomą chorobą.


Konsultacja merytoryczna endokrynologa dr n. med. Heleny Jastrzębskiej